چرا بعضی از مردم به ورزش پاسخ نمی‌دهند؟
فعالیت ورزشی منظم برای پیشگیری از چاقی و عوارض مرتبط به آن موضوعی کلیدی محسوب می‌شود، اما برخی از مردم در مقایسه با دیگران از ورزش نفع بیشتری می‌برند. یک مطالعة جدید شاید به روشن شدن علت این موضوع کمک کند.
در مطالعه‌ای بر روی سوژه‌های انسانی و نیز موش‌ها، محققان دریافتند که میزان بالاتر سلنوپروتئین پی / selenoprotein P – پروتئینی که توسط کبد ترشح می‌شود – با قابلیت ورزشی کمتر و فواید کمتر ناشی از ورزش مرتبط است.
نویسندة همکار مطالعه هیروفومی میزو / Hirofumi Misu از دانشگاه کانازاوا در ژاپن و همکارانش می‌گویند، یافته‌های آنها خاطرنشان می‌کند که سلنوپروتئین پی ممکن است محرک مقاومت در برابر ورزش باشد.
محققان اخیراً یافته‌های خود را در نشریة نیچر پزشکی / Nature Medicine منتشر کرده‌اند.
بر مبنای دستورالعمل‌های کنونی، بزرگسالان باید در حدود 150 دقیقه ورزش با شدت متوسط فعالیت‌های ایروبیک یا 75 دقیقه فعالیت ایروبیک سنگین در طول هر هفته با هدف حفظ سلامت خود در وضعیت مناسب انجام دهند.
در هر حال، پاسخگویی نسبت به ورزش – به معنی پایداری و سلامت متابولیک – می‌تواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد.
محققان می‌نویسند: “به طور مشخص، برخی از افراد نسبت به پرورش ورزشی در معنی بهبود ایروبیک کاملاً غیر پاسخگو هستند. مشابهاً 15 تا 20 درصد بیماران دچار دیابت نوع ۲ اثرات هیپوگلیسمیک ضعیفی در مقابل ورزش‌درمانی نشان می‌دهند.”
“این یافته‌ها نشان می‌دهد که برخی از مردم از مقاومت ورزشی رنج می‌برند و از فواید ناشی از اثرات تقویت کنندة سلامت تمرینات ورزشی سود اندکی می‌برند.”
در هر حال، مکانیسم دقیق ورای مقاومت ورزشی ناشناخته باقی مانده است. تحقیقات پیشین نشان داده‌اند که سلنوپروتئین پی ممکن است در این مورد نقشی داشته باشد، بنابرابن میزو و همکارانش بر آن شدند تا این ارتباط را به صورت دقیق‌تر مورد بررسی قرار دهند.
سلنوپروتئین پی با پایداری ورزشی کمتر مرتبط است
ابتدا، تیم تحقیق اثرات پرورش ورزشی را روی دو گروه از موش‌ها مورد ارزیابی قرار داد: یک گروه دچار کمبود سلنوپروتئین پی، و گروه دوم شامل موش‌های وحشی (گروه کنترل) بودند.
هر دو گروه موش‌ها به مدت یک ماه روزانه 30 دقیقه روی تردمیل می‌دویدند. محققان متوجه شدند که موش‌های گروه دچار کمبود سلنوپروتئین پی دو برابر موش‌های وحشی قابلیت ورزشی دارند.
به علاوه در پایان یک ماه پرورش ورزشی، موش‌های گروه دچار کمبود سلنوپروتئین پی کاهش بیشتری را در میزان گلوکز خون در پی تزریق هورمون انسولین نشان دادند.
محققان همچنین پیش از دورة یک ماهة تمرینات ورزشی سلنوپروتئین پی را به گروه موش‌های وحشی تزریق کردند.
این موش‌ها کاهشی را در میزان فسفُریلاسیون آنزیم AMPK در عضلات خود نشان دادند. پژوهشگران توضیح می‌دهند که فسفریلاسیون AMPK با شماری از فواید مربوط به ورزش مرتبط است.
به علاوه، محققان دریافتند که موش‌های فاقد LRPI – یک گیرندة سلنوپروتئین پی در عضلات – قادر به جذب سلنوپروتئین پی در داخل عضلات نبودند. از این گذشته، فسفریلاسیون AMPK با پرورش ورزشی تحت فشار قرار نگرفت.
یافته‌ها ممکن است به داروهای تقویت ورزشی منجر شود
در مرحلة بعد میزو و تیمش بر آن شدند تا اثرات سلنوپروتئین پی را بر ورزش در انسان مورد بررسی قرار دهند.
محققان 31 زن سالم اما فاقد اشتیاق برای انجام فعالیت‌های ورزشی را وارد مطالعه کردند.
تمامی زنان به مدت 8 هفته تمرینات ایروبیک انجام دادند، و حداکثر اکسیژن دریافتی به عنوان یک مقیاس برای تحمل ورزشی در سراسر این دوره مورد پایش قرار گرفت.
محققان متوجه شدند، زنانی که پیش از هشت هفته برنامة تمرین ایروبیک در خون خود میزان بیشتری سلنوپروتئین پی داشتند نسبت به زنانی که در این مقطع دارای سلنوپروتئین کمتری بودند، میزان کمتری از دریافت اکسیژن را نشان دادند.
با کنار هم قرار دادن داده‌ها، محققان بر این باورند که سلنوپروتئین پی با هدف قرار دادن گیرندة LRPI در عضلات سبب تقویت مقاومت در برابر ورزش می‌شود.
تحقیقات بیشتری با هدف رسیدن به درک دقیق‌تر از چگونگی تأثیر سلنوپروتئین پی بر فعالیت ورزشی مورد نیاز است، اما تیم تحقیق معتقد است که مطالعة حاضر راه را برای تولید داروهایی برای کاهش سلنوپروتئین پی با هدف بهبود پایداری ورزشی هموار می‌کنند.
میزو و همکارانش می‌نویسند:
“یافته‌های حاضر عنوان می‌کنند که غربالگری‌های بعدی برای مهارکننده‌های (سلنوپروتئین پی) – LRPI محور می‌تواند داروهای تقویت ورزشی را برای درمان بیماری‌های مرتبط به عدم فعالیت جسمانی نظیر دیابت نوع 2 شناسایی کند.”
